بررسی مورد شاهدی عوارض وازووگال در اهداکنندگان خون شیراز و ارتباط آن با سن، جنس، وزن، فشار خون و دفعات اهدای خون طی سال ۱۳۸۴

چکید ه   سابقه و هدف   عوارض وازووگال در 5-2 درصد اهداکنندگان اتفاق می افتد و این عوارض باعث کاهش برگشت مجدد اهداکننده جهت اهدای خون و اختلال در سیستم جمع آوری خون می شود. هدف از این مطالعه تعیین عوامل دموگرافیک مؤثر در بروز عوارض وازووگال می باشد.   مواد وروش ها   این مطالعه یک مطالعه مورد شاهدی بود که بر روی کلیه اهداکنندگان خونی که طی سال 1384 در سازمان انتقال خون شیراز اقدام به اهدای خون کرده بودند انجام شد. در این مطالعه اهداکنندگان دچار عوارض وازووگال به عنوان مورد انتخاب شدند. پرسشنامه ای که شامل عوامل مؤثر در بروز عوارض وازووگال در اهداکنندگان بود برای هرد فرد دچار عارضه پر شد و نفر قبل و بعد از وی به عنوان شاهد انتخاب شدند(500 مورد و 1000 شاهد). پرسشنامه شامل خصوصیات دموگرافیک اهداکنندگان و علایم و عوارض وازووگال بود. سپـس از نـرم افزار 11 spss و آزمون آماری کای دو برای آنالیز داده ها استفاده شد.   یافته ها   در این مطالعه میانگین سن افراد دچار عوارض وازووگال 33/9 ± 55/30 سال و متوسط وزن آن ها 3/9 ± 23/71 کیلوگرم بود. 6/72% آن ها مرد بودند که 45% اهداکننده بار اول و 55% سابقه بیشتر از یک بار اهدا داشتند. میانگین سن افرادی که دچار عارضه نشده بودند 72/4 ± 27/35 سال بود. متوسط وزن آن ها 77/12 ± 61/78 کیلوگرم بود. 3/90% آن ها مرد و 7/35% اهداکننده بار اول و 3/65% سابقه بیشتر از یک بار اهدای خون داشتند. نسبت به گروه کنترل میزان بروز عوارض وازووگال در اهداکنندگان جوان، خانم، وزن پایین و بار اول دچار خستگی، اضطراب و گرسنگی به طور معنی داری بیشتر بود(05/0 p< ).  �نتیجه گیری   عوارض وازووگال به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد و به نظر می رسد در افراد پرخطر، از نظر بروز عوارض باید مراقبت بیشتری انجام شود. با مراقبت بهتر اهداکنندگان می توان سلامت اهداکننده را بهبود بخشید و احتمال بازگشت مجدد اهداکننده را افزایش داد.   کلمات کلیدی : اهداکننده، عوارض وازووگال، فشار خون ، ایران